Historia Lasek

Laski są malowniczą miejscowością położoną w północnej części gminy Trzcinica, w powiecie kępińskim, województwie wielkopolskim. Granice sołectwa wyznaczają: na północnym wschodzie lasy za Nową Wsią sąsiadujące z Joanką i Mroczeniem (gmina Baranów), na wschodzie rzeka Pomianka będąca naturalną granicą z gminą Łęka Opatowska, od południa pola uprawne za miejscowościami Borek i Granice – sąsiadujące z terenami wsi Kuźnica Trzcińska i Trzcinica, od zachodu miejscowość Smardze.

Już w latach 100 - 500 p.n.e. Tereny te były dobrze zagospodarowane i stosunkowo gęsto zamieszkałe. Świadczy o tym jedno z największych 23-25 w Polsce cmentarzysk z kultury łużyckiej (epoka brązu) umieszczone na polu Zakładu Rolnego Laski. Prace archeologiczne w latach 1926-29 prowadzili tutaj archeolodzy Uniwersytetu Poznańskiego. Zbadali i stwierdzili, że odkryli cmentarz liczący ok. 2000 pochowków popielcowych i bezpopielcowych wraz z przedmiotami codziennego użytku. Udokumentowali 1812 grobów 9000 obiektów archeologicznych.

Tędy od I w.n.e. szerokim pasem przechodziły szlaki bursztynowe, jeden nad lewym brzegiem Prosny, drugi przez Trzcinicę, Laski, Słupię, Olszowe od Grabowa. Wówczas pojawiali się nasi słowiańscy przodkowie. Tędy od około IX w. przechodził szlak z Wrocławia (Ślęży) do Rudy- Wielunia przez Laski na Bolesławiec. Ciągłość osadnicza terenu Lasek wynikała z dużej atrakcyjności położenia i dobrze zagospodarowanego otoczenia. Laski należą do prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Niziny Środkowopolskiej, makroregionu Niziny Południowo – wielkopolskiej. Najwyższe wzniesienie znajduje się w lesie w zachodniej części Lasek – jest to Kamienna Góra o wysokości 234m. n.p.m.

Laskami władały rodziny rycerskie, a od roku 1439 posiadał je Janusz, od 1444r. Andrzych, od 1452r. Piotr z Laskowskich, od 1496 Jan Trzciński. W 1518r były w posiadaniu Doliwów Laskowskich, którzy nie odzyskali wszystkich ziem położonych na lewym brzegu Łazy i Pomianki oraz zlikwidowanego 1511r. kościoła (parafii).

W końcu XVI w. nastąpiło zubożenie posiadłości i wyprzedaż niektórych folwarków. Zakon Paulinów z Częstochowy od ok. 1620r. stopniowo nabywał folwarki od Jana Tomickiego z Mroczenia, później od Pawła Krzemienickiego ze Smardzy i scalił je powtórnie wokół majoratu Laski w posiadłości o pierwotnej wielkości.

Już w 1627r. Ojcowie Paulini zaczęli budować nowy kościółek a następnie rozbudowywać go w latach 1670- 1770r.

Zaborca pruski w 1796r. skonfiskował dominium Laski i przyłączył do posiadłości dworu królewskiego.
Na przełomie 1814/15r. wprowadzono system szkolny. Po sześciu latach w 1821r. przy pomocy dominium powstał pierwszy budynek szkoły. Uwłaszczenie 58 włościan odbyło się w latach 1823-25 i w 1838r. zostało zatwierdzone notarialnie. Po 1815r. dominium należało do króla Bawarii. Dnia 1 stycznia 1858r. król przekazał dominium wdowie po Johanie Fridrichu von Loesch, która od razu oddała ja pod opiekę Leopoldowi von Loechs. Rodzina Loeches władała Jelenią Głową, Smardzami, Nową Wsią, Wygodą, Grobią i Stogniewem oraz majoratem Laski. W 1866r. wybudowano drugą szkołę z dwiema salami do nauki. Nowy właściciel dominium w 1877r. wybudował plebanię ewangelicką, obecnie Ośrodek Zdrowia. Pierwszym pastorem nowej ewangelicko- augsburskiej parafii w Laskach został Polak ks. Jerzy Badura nadzorował on budowę kościoła murowanego. W 1880r. gmina ewangelicka oddała do użytku budynek szkoły ewangelickiej obecnie jest ona prywatną posiadłością pana Feliksa Linkę.

Ówczesne imponujące dochody z dominium pozwalały na całkowitą przebudowę zabudowań gospodarskich we dworze. Zbudowano nowoczesne mieszkania dla pracowników rolnych majątku oraz nową ochronę (przedszkole) dla dzieci pracowników.

Na początku XX wieku w 1908r. von Loesch buduje nowy dwupiętrowy neorenesansowy z rozwiązaniami renesansu śląskiego i saskiego z elementami baroku pałac, z dwoma wieżami w parku krajobrazowym.

W 1912r. ze środków rządowych przy pomocy dominium i mieszkańców wsi zostaje wybudowana nowa (trzecia) szkoła z czterema klasami do nauki. W 1913r. przybudowano do niej dom dla kierownika.
Największy rozwój wsi przypada na przełom XIX i XX wieku a szczególnie po otwarciu stacji kolejowej Laski.

Przez długie lata aż do roku 1950 wieś była siedzibą gminy. 1-go stycznia 1950r. została rozwiązana fundacja "Nauka i Praca", z majątku Laski został utworzony PGR. W tym samym miesiącu następuje podział gminy na 3 gromady: Laski, Trzcinica i Wodziczna. Gromady nie zdały egzaminu i od 1959r. do Trzcinicy przyłączyła się Wodziczna. Pod naciskiem władz powiatowych 1-go stycznia 1962r. zgodę na przyłączenie wyrażają Laski. Już w 1962r. Laski przystępują do budowy kanalizacji i pierwszego powiecie wodociągu wiejskiego. Dekretem z dnia 11-go kwietnia 1974r. została utworzona parafia rzymsko-katolicka w Laskach i administrował nią proboszcz z Trzcinicy ks. Bronisław Pasikowski.

Dnia 6-go kwietnia 1954r. przybywa pierwszy proboszcz ks. Piotr Jasiok. 15-go lutego 1957r. uruchomiono szkołę rolniczą w Laskach (dwuletnią). Szkołę przeniesiono do Kępna w 1973r. W latach 1960-1980 kombinat PGR Laski założył fermę lisów i plantację chmielu oraz zbudował wiele domów mieszkalnych dla pracowników. Po długich staraniach staraniach z funduszy rządowych w 1968-1969 wybudowano gmach nowej (czwartej) szkoły z ośmioma salami do nauki i salę gimnastyczną. Na początku lat 70-tych ze środków społecznych powstał dom mieszkalny dla lekarza i dentysty. W 1974r. ze środków powiatowych powstał dom nauczyciela z czterema mieszkaniami. Wzorem lat 30-tych w szkole utworzono muzeum zwane Izbą Pamięci Narodowej. Gromadziło ono eksponaty począwszy od naczyń z epoki brązu, przedmioty z I i II wojny światowej aż po rzeczy wychodzące z użycia. Rok 1993 przyniósł decyzję o rozwiązaniu Przedsiębiorstwa PGR w Laskach. Majątek ziemski przeszedł w posiadanie Agencji Rolnej Skarbu Państwa, która go wydzierżawiła w 1994r.

Dzisiejsza wieś liczy 1636 mieszkańców. Istnieje tu parafia rzymskokatolicka, szkoła i przedszkole oraz bursa studencka  Akademii Rolniczej z Poznania. Na terenie wsi jest wiele zakładów rzemieślniczych. Handel został sprywatyzowany w 90 %.
Większe zakłady pracy to: Akwarel, Zakład Mechanizacji, Stolarnie, Tartak, Jokpol i Rolniczy Zakład Produkcji i Usług.
Symbol wsi Laski został utworzony z elementów herbu Doliwów Laskowskich – trzy czerwone róże oraz z fragmentu herbu Ojców Paulinów władających Laskami – dwa brązowe lwięta w żółtym tle stąpające po górce z monogramem litery L, wziętej z nazwy wsi